Teofil Banach
TEOFIL BANACH
PATRON PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W SIENNIE
Urodził się w roku 1906 w Korytkowie, powiat Opoczno. Za swoją rodzinną wieś uznał Dębno, do którego przeniósł się z rodzicami jako dziecko. Uczył się w Sandomierzu i w Kielcach. Po uzyskaniu uprawnień do nauczania w szkołach powszechnych, w latach 1926- 1936 – nauczyciel i kierownik Szkoły Podstawowej w Chotczy.
Od 1936 roku do 1939 r. był kierownikiem Szkoły Podstawowej w Siennie.
Dokształcał się w Warszawie w Instytucie Pedagogicznym, a następnie na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Tam otrzymał stopień magistra filozofii z zakresu pedagogiki.
Po wybuchu II wojny światowej pod koniec 1939 i pierwszej połowie 1940 roku rozpoczął organizowanie konspiracyjnego ruchu ludowego oraz tajnego nauczania na terenie Iłżeckiego. W czerwcu 1940 roku zmuszony był uciekać z tego terenu przed poszukującym go gestapo. Przeniósł się do Warszawy, gdzie działał w konspiracji przybierając pseudonimy: „Jan Dębniak” i „Sulima”. Organizował drukarnie dla Batalionów Chłopskich ( przy ul. Książęcej w Warszawie). Działał w Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, organizował i redagował pismo dla dzieci i młodzieży.
Teofil Banach został aresztowany w dniu 26 marca 1941 roku przez gestapo w lokalu konspiracyjnym w Warszawie przy ul. Mokotowskiej. Torturowany i przetrzymywany w Alei Szucha i na Pawiaku, skąd został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Jako więzień obozu miał numer 13218. Zamordowany w Oświęcimiu 2 października 1941r.
Od 1964 roku patronem naszej szkoły jest wielki Polak, wspaniały nauczyciel, społecznik i organizator oświaty.
W 1967 roku społeczność Sienna ufundowała sztandar dla Szkoły Podstawowej, zaś 1 marca 1969 roku nastąpiło otwarcie nowego budynku szkolnego oraz przekazanie sztandaru tutejszej szkole.
W październiku 2011 roku minęła 70-ta rocznica śmierci Patrona naszej szkoły- Teofila Banacha.
W 2014 roku upłynęło 50 lat od uroczystości nadania szkole imienia na mocy decyzji Kuratorium Okręgu Szkolnego w Kielcach z 04. 02. 1963 roku.
KALENDARIUM ŻYCIA TEOFILA BANACHA - PATRONA PSP w SIENNIE
- 11 maja 1906 r. – narodziny Teofila Banacha w Korytkowie, powiat Opoczno.
- Nauka w gimnazjum w Sandomierzu.
- Matura pedagogiczna w Kielcach.
- Rok 1926 – uzyskanie uprawnień do pracy w szkołach powszechnych i podjęcie pracy jako nauczyciel, a następnie pełnił funkcję kierownika szkoły w Chotczy- budowa szkoły.
- 1936 rok –zamieszkanie w Siennie, praca jako nauczyciel i kierownik Szkoły Podstawowej w Siennie.
- Rok 1938 – ukończenie studiów na Uniwersytecie im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie na Wydziale Humanistycznym i uzyskanie stopnia magistra filozofii w zakresie pedagogiki.
- Wrzesień 1939 roku -zamknięcie szkoły przez Niemców.
- Listopad 1939 roku– organizacja szkoły pod okupacją.
- Przełom 1939 i 1940 roku- organizowanie konspiracyjnego ruchu ludowego oraz tajnego nauczania na terenie iłżeckiego i opatowskiego.
- Czerwiec 1940 r. - przeniesienie się do Warszawy ( ucieczka przed poszukującym go gestapo). Przybranie pseudonimów: Jan Dębniak i Sulima.
- Działalność konspiracyjna:
- Organizacja tajnej drukarni przy ulicy Książęcej na terenie Instytutu Głuchoniemych w Warszawie;
- Przeniesienie drukarni na Stare Miasto, róg ulicy Piekarskiej i Rycerskiej (drukarnia przetrwała w tym lokalu cały okres okupacji niemieckiej aż do wybuchu powstania warszawskiego);
- Przynależność do TON-u - Tajnej Organizacji Nauczycielskiej.
- 26 marca 1941 r. – aresztowanie Teofila Banacha przez Niemców w lokalu konspiracyjnym.
- Przesłuchania przez gestapo na Pawiaku i w Alei Szucha.
- 6 kwietnia 1941 r. – przewiezienie transportem wraz z innymi więźniami do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.
- 28 września 1941 r. - ostatni wpis w aktach: KL Auschwitz, Blok 3a.
- 2 października 1941 r. – śmierć Teofila Banacha w niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz.
- Październik 1941 r. – powiadomienie rodziny o śmierci Teofila Banacha.
TWORZYMY TRADYCJĘ SZKOŁY PODSTAWOWEJ w SIENNIE
- Początek lat 60- tych
Pierwsze starania o nadanie imienia Szkole Podstawowej w Siennie.
- Rok 1962
Wystąpienie Rady Pedagogicznej z prośbą do Kuratorium Okręgu Szkolnego w Kielcach o nadanie szkole imienia Teofila Banacha. Równocześnie podjęcie decyzji o ufundowaniu pamiątkowej tablicy upamiętniającej kierownika ( ze składek grona nauczycielskiego, uczniów i mieszkańców Sienna).
- 04.02.1963 r.
Kuratorium nadało tutejszej szkole nazwę:
„Szkoła Podstawowa im. Teofila Banacha w Siennie”
- 09 marca 1964 r.
Spotkanie kierownictwa szkoły, władz oświatowych, nauczycieli z Kazimierzem Banachem (bratem Teofila)- posłem na Sejm.
- 17 maja 1964 r.
Oficjalne nadanie Szkole Podstawowej w Siennie imienia Teofila Banacha. Gośćmi tej uroczystości byli: żona Teofila Banacha – Eleonora Banach, rodzice Maria i Adam Banachowie, syn Kazimierz Teofil Banach, siostra p. Szamańska, brat Kazimierz Banach, szwagierka Janina Wójcicka - Banachowa.
Drugim punktem uroczystości było poświęcenie pamiątkowej tablicy z napisem:
TEOFIL BANACH BYŁ KIEROWNIKIEM TEJ SZKOŁY. W CZASIE OKUPACJI ORGANIZOWAŁ RUCH PODZIEMNY – BATALIONY CHŁOPSKIE I TAJNE NAUCZANIE. ZGINĄŁ W OŚWIĘCIMIU W 1941R. PAMIĘTA O TYM MŁODZIEŻ, GRONO NAUCZYCIELSKIE ORAZ SPOŁECZEŃSTWO SIENNA I OKOLIC.”
- Rok 1967
Ufundowanie przez społeczeństwo Sienna sztandaru dla Szkoły Podstawowej.
- 01 marca 1969 r.
Uroczyste otwarcie nowego budynku szkolnego oraz wręczenie sztandaru tutejszej szkole.
- 17 października 1971 r.
Obchody 30-lecia śmierci Teofila Banacha z udziałem brata Kazimierza Banacha.
- Od lat 90-tych coroczne uroczyste obchody dnia Patrona szkoły.
- 30 września 2011 r.
Wizyta w szkole syna Teofila Banacha pana Kazimierza Teofila Banacha. Szkoła otrzymuje rodzinne pamiątki, w tym oryginalne dokumenty z okresu studiów swojego ojca i zdjęcie z Auschwitz z numerem obozowym 13218.
- Od 2011 roku współpraca z panem Kazimierzem Teofilem Banachem w celu poszerzenia wiedzy o Patronie i ochronie pamiątek.
- Wrzesień/ październik 2012 r.
Zorganizowanie w szkole Kącika Pamięci Patrona Teofila Banacha. W gablotach umieszczono cenne pamiątki przekazane przez syna Patrona – pana Kazimierz Teofila Banacha.
- Październik 2014r.
Minęło 50 lat od uroczystości nadania Szkole Podstawowej w Siennie imienia Teofila Banacha. Gościem honorowym uroczystości szkolnych był syn Patrona - Kazimierz Teofil Banach.
- Październik 2015 rok
Zorganizowanie I Szkolnego Konkursu Wiedzy o Szkole i Patronie pt. „Kocham cię szkoło”.
- Od 2015 roku corocznie organizowane są kolejne edycje konkursu pt. „Kocham cię szkoło” poświęcone pamięci Patrona i służące poszerzaniu wiedzy o historii szkoły.
- Październik 2016 rok
Uroczystości szkolne poświęcone 75 rocznicy śmierci Teofila Banacha.
Podążając śladami pamięci patrona PSP w Siennie zorganizowano wyjazd uczniów do Kałkowa koło Starachowic gdzie w Golgocie Martyrologii Narodu Polskiego znajduje się kaplica, a w niej tablica z napisem:
Teofil Banach pseudonim “Jan Dębniak” (1906-1941) kierownik PSP w Siennie, powiat Lipsko, prezes Oddziału Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego w powiecie Iłżeckim. Organizator tajnej oświaty. Poszukiwany przez gestapo ukrywał się w Warszawie. Organizator dwóch tajnych drukarni. Aresztowany 26 marca 1941 roku został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Szkoła Podstawowa w Siennie nosi jego imię.”